Tister: Alles in orde, dankjewel. Al is het soms best een drukke combinatie van werk en gezin.

 

 

Tister: Ik kom uit Congo, ik ben geboren in Kinshasa. Ik vind het moeilijk om er slechts één term op te plakken, want ik ben artiest, danser, muzikant én percussionist. Alles door elkaar (lacht). Mijn ouders waren ook dansers, het is via hen dat ik mijn liefde voor het vak heb meegekregen. Zij hebben het zaadje geplant, ik heb er uiteindelijk mijn beroep van gemaakt. 

 

 

Tister: In Kinshasa komen de mensen van overal, het is er een smeltkroes van verschillende culturen. Ik heb lang met veel mensen gesproken in de hoop van hen te leren, maar om de nuances en geschiedenis te begrijpen moet je een stap verder gaan en daadwerkelijk op locatie gaan. Ik heb toen een soort studiereis doorheen verschillende Congolese provincies ondernomen. Ik wilde de lokale dansen en tradities bestuderen en ze eigen maken, niet gewoon als een buitenstaander toekijken. 

 

Tister: Het is prachtig en zo divers. De ritmes, samenstellingen, kledij en opbouw van de dans, zelfs de redenen voor een dans, verschillen van streek tot streek. Al die aspecten heb ik gebruikt als inspiratiebron voor mijn voorstelling.

 

Tister: Ik reisde gedurende enkele jaren over en weer voor een project, maar ik ben hier gebleven omdat er problemen waren in Kinshasa.  De laatste voorstelling die ik in Congo gemaakt heb was 'Réalité ya Kin',  als artistiek directeur van het ballet Arumbaya. We hebben toen met het gezelschap een weerspiegeling van het leven in Kinshasa gebracht, en dat is bij de verkeerde mensen in het verkeerde keelgat geschoten. Na de première van dat stuk hebben ze mij opgepakt, een verscrhikkelijke periode. Ik ben daar uiteindelijk uitgeraakt, maar ze zijn mij blijven zoeken, ze hebben het mij nooit vergeven. Ze wilden me zelfs opnieuw arresteren maar omdat ik op dat moment in België verbleef, hebben ze me niet gevonden. Ze hebben toen mijn neef opgepakt en vermoord. Vanwege mijn artistieke kritiek op het beleid was mijn leven in gevaar, en daarom heb ik toen besloten om een procedure voor asielaanvraag in gang te zetten.

Moeilijk, je hebt zo weinig rechten. Ondertussen hebben Leen en ik twee kindjes en ben ik een tevreden man, maar het is een heftig parcours geweest. En soms nog steeds.

 

Leen: Tister had in Congo een heuse carrière uitgebouwd en ineens viel dat allemaal weg en moest hij opnieuw beginnen in een ander land. Dat is sowieso heel moeilijk, zeker als professionele danser. Via organisaties als Danspunt en Wipcoop is hij bij Rataplan terechtgekomen.

 

Tister: Heel bruisend en aangenaam, het is echt leuk dat ze zo met kinderen en de buurt werken. Ze proberen iedereen te betrekken met workshops en voorstellingen, Het ziet er een fijne werking uit. 

 

 

Tister: Ik heb veel ervaring met workshops geven, en in Kinshasa heb ik ook vaak met kinderen en straatkinderen gewerkt. Door mijn ervaring ben ik in België best snel in dat circuit van workshops en jongeren beland, Ik werk graag met jongeren, dat gaat als vanzelf. Ik heb er nooit bij stilgestaan, het is gewoon wat ik altijd al deed. In Kinshasa zijn er zoveel straatkinderen, ik wilde hen graag betrekken, tonen dat het anders kan en dat er uitwegen zijn. Maar hen ook plezier doen beleven, en even doen ontsnappen aan de alledaagse realiteit.

 

Leen: Hij zal het zelf niet gemakkelijk zeggen, dus doe ik het graag, maar hij heeft een groot talent om te zien wat kinderen kunnen en hen een rol te geven. Hij creëert met het grootste gemak een ingang om zo iedereen te betrekken. In een vingerknip kan hij mensen overtuigen en meekrijgen, ik denk dat hij dat zelf niet eens beseft. 

 

Tister: We onderschatten kinderen vaak, ze zijn net heel ontvankelijk voor zulke verhalen en workshops. Ze gaan daar graag in mee, zeker als het betekent dat ze dan op school even geen les moeten volgen (lacht). 

 

Tister: Het is een heel gevarieerde workshop, de kinderen krijgen geen tijd om zich te vervelen. Het is een combinatie van dans, percussie en zang. Het komt allemaal samen, iedereen krijgt een rol. Ik hou ervan om alles te combineren, dat werkt voor mij het best.

 

Je voorstelling heet NZELA NA NGAI, wat betekent dat?

Tister: ‘Mon chemin’, mijn weg. Het verhaal vertrekt vanuit de vuilnisbelt die Kinshasa is. Met de spullen op het theater maak ik muziek en toon ik de verschillende dansen die ik leerde tijdens mijn reis doorheen de provincies. Compleet in traditionele kledij en stijl. Ik vertel over de weg die ik heb afgelegd om hier te geraken, en dus ook over mijn vlucht uit Kinshasa. Maar de zwaarte wordt afgewisseld met licht, ik wil ook vreugde tonen. Het is belangrijk dat zo’n verhalen verteld worden en dat mensen komen kijken en luisteren, zodat we elkaar beter leren begrijpen. Daarom vind ik het zo fijn dat Rataplan er een workshop van wou maken, het zorgt ervoor dat de kinderen nog méér betrokken raken. Ik ben trots op mijn cultuur en zijn rijke tradities, die wil ik graag met iedereen delen. 

 

Tekst: Anaïs Raes

Tister speelt op zondag 14/05 in Rataplan met Nzela Na Ngai.
Check het via deze link.